Pachtkamer oordeelt over aanspraak verpachter op fosfaatrechten
Op 26 maart gaf de pachtkamer van het gerechtshof te Arnhem een oordeel over de vraag of verpachters aanspraak hebben op fosfaatrechten die aan pachters zijn toegewezen. Het gerechtshof oordeelt dat de fosfaatrechten in principe alleen aan de pachter toekomen. Alleen als de verpachter langdurig bedrijfsmiddelen aan de pachter ter beschikking heeft gesteld, heeft de verpachter wel aanspraken op de rechten.
Het gaat dan om bedrijfsmiddelen die voor de pachter van overwegend belang zijn, zoals verpachte gebouwen die specifiek zijn ingericht voor de melkveehouderij. Voor verpachte landbouwgrond is daarvan sprake als er tenminste vijftien hectare is verpacht. Het moet dan gaan om reguliere pacht of geliberaliseerde pacht die bij het aangaan een duur heeft van twaalf jaar of langer.
De fosfaatrechten moeten vervolgens als volgt worden toegerekend: de helft aan de gebouwen en de andere helft aan de grond. Daarbij moeten de aanspraken van de verpachter naar verhouding (dus naar rato van de oppervlakte) te worden toegerekend volgens het gerechtshof. De gevolgen zijn dat als de pacht eindigt de fosfaatrechten (naar verhouding) terug moeten naar de verpachter die van de waarde daarvan dan 50 procent aan de pachter moet vergoeden.
Het gerechtshof baseert het oordeel op de redelijkheid en billijkheid, nu er geen wettelijke bepalingen zijn die over de aanspraken van verpachters iets regelen. Ook eerdere rechtspraak over melkquotum, varkensrechten en betalingsrechten zijn niet toepasbaar, zij het dat deze rechtspraak volgens het hof wel meespeelt bij de vraag wat redelijk en billijk is.
De praktijk zat met smart te wachten op deze uitspraak. De uitspraak is een tussenuitspraak, zodat in de betreffende zaak nog verder geprocedeerd zal worden. Het gerechtshof heeft nu echter wel de grote lijnen vastgelegd. Overigens kan ook nog cassatie bij de Hoge Raad worden ingesteld.
Er zijn naar aanleiding van deze uitspraak nog vele vragen. Bijvoorbeeld hoe zit het als grond mondeling gepacht is, of alleen voor akkerbouw is gebruikt? Hoe zit het als de gebouwen in erfpacht zijn uitgegeven? Of is het redelijk dat als de pachter in het verleden investeringen in melkquotum heeft gedaan en deze tot een hogere melkproductie leidden, de daardoor grotere hoeveelheid fosfaatrechten ook aan de verpachter toekomt? Mogelijk komen er in het vervolg van deze lopende zaak nog verdere antwoorden. De discussie is nog niet gesloten.
Mr. F.W. (Fred) van Dijk
Adviseur Grondzaken Agrivesta
Het gaat dan om bedrijfsmiddelen die voor de pachter van overwegend belang zijn, zoals verpachte gebouwen die specifiek zijn ingericht voor de melkveehouderij. Voor verpachte landbouwgrond is daarvan sprake als er tenminste vijftien hectare is verpacht. Het moet dan gaan om reguliere pacht of geliberaliseerde pacht die bij het aangaan een duur heeft van twaalf jaar of langer.
De fosfaatrechten moeten vervolgens als volgt worden toegerekend: de helft aan de gebouwen en de andere helft aan de grond. Daarbij moeten de aanspraken van de verpachter naar verhouding (dus naar rato van de oppervlakte) te worden toegerekend volgens het gerechtshof. De gevolgen zijn dat als de pacht eindigt de fosfaatrechten (naar verhouding) terug moeten naar de verpachter die van de waarde daarvan dan 50 procent aan de pachter moet vergoeden.
Verdeling
Het gerechtshof baseert het oordeel op de redelijkheid en billijkheid, nu er geen wettelijke bepalingen zijn die over de aanspraken van verpachters iets regelen. Ook eerdere rechtspraak over melkquotum, varkensrechten en betalingsrechten zijn niet toepasbaar, zij het dat deze rechtspraak volgens het hof wel meespeelt bij de vraag wat redelijk en billijk is.De praktijk zat met smart te wachten op deze uitspraak. De uitspraak is een tussenuitspraak, zodat in de betreffende zaak nog verder geprocedeerd zal worden. Het gerechtshof heeft nu echter wel de grote lijnen vastgelegd. Overigens kan ook nog cassatie bij de Hoge Raad worden ingesteld.
Nog vele vragen over
Er zijn naar aanleiding van deze uitspraak nog vele vragen. Bijvoorbeeld hoe zit het als grond mondeling gepacht is, of alleen voor akkerbouw is gebruikt? Hoe zit het als de gebouwen in erfpacht zijn uitgegeven? Of is het redelijk dat als de pachter in het verleden investeringen in melkquotum heeft gedaan en deze tot een hogere melkproductie leidden, de daardoor grotere hoeveelheid fosfaatrechten ook aan de verpachter toekomt? Mogelijk komen er in het vervolg van deze lopende zaak nog verdere antwoorden. De discussie is nog niet gesloten.Mr. F.W. (Fred) van Dijk
Adviseur Grondzaken Agrivesta